Η αθλητική αυτοεκτίμηση στους εφήβους αθλητές επηρεάζεται από διάφορους
παράγοντες, όπως η σωματική εμφάνιση, η κοινωνική αποδοχή, η σχολική και αθλητική
επίδοση.
Οι έφηβοι με υψηλή αυτοεκτίμηση τείνουν να έχουν περισσότερη αυτοπεποίθηση και ηγετικές
ικανότητες, ενώ εκείνοι με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις
κοινωνικές σχέσεις και να αισθάνονται ότι δεν εκτιμώνται
Για την ενίσχυση της αθλητικής αυτοεκτίμησης, είναι σημαντικό να παρέχεται θετική
ανατροφοδότηση, να ενθαρρύνεται η προσπάθεια και να δημιουργείται ένα υποστηρικτικό
περιβάλλον που επιτρέπει στους εφήβους να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους και να αποδεχτούν
τη μοναδικότητά .Οι γονείς και οι προπονητές μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο,
προσφέροντας ενθάρρυνση και αναγνώριση των προσπαθειών τους [A].
Ωστόσο, υπάρχουν και περιορισμοί που μπορεί να επηρεάσουν την αθλητική αυτοεκτίμηση, όπως
η πίεση για υψηλές επιδόσεις, η σύγκριση με άλλους αθλητές και η πιθανότητα τραυματισμων). Η
διαχείριση αυτών των παραγόντων απαιτεί ισορροπία μεταξύ της αθλητικής προσπάθειας και της
ψυχικής ευεξίας.
Η ενίσχυση της αθλητικής αυτοεκτίμησης στους εφήβους αθλητές μπορεί να επιτευχθεί
μέσα από διάφορες στρατηγικές:
1. **Θετική ανατροφοδότηση** – Η ενθάρρυνση και η αναγνώριση των προσπαθειών τους
βοηθά στην ανάπτυξη αυτοπεποίθησης.
2. **Στοχοθέτηση** – Ο καθορισμός ρεαλιστικών και εφικτών στόχων ενισχύει το αίσθημα
επιτυχίας και αυτοεκτίμησης.
3. **Διαχείριση άγχους** – Η εκμάθηση τεχνικών χαλάρωσης και η ψυχολογική υποστήριξη
μειώνουν την πίεση της απόδοσης.
4. **Υποστηρικτικό περιβάλλον** – Η ενθάρρυνση από γονείς, προπονητές και συνομηλίκους
δημιουργεί ένα θετικό κλίμα.
5. **Ανάπτυξη δεξιοτήτων** – Η συνεχής βελτίωση των αθλητικών ικανοτήτων αυξάνει την
αυτοπεποίθηση.
6. **Αποδοχή αποτυχιών** – Η κατανόηση ότι οι αποτυχίες είναι μέρος της εξέλιξης βοηθά
στην ψυχική ανθεκτικότητα.
Η **θετική ανατροφοδότηση** είναι ένας από τους πιο ισχυρούς τρόπους ενίσχυσης της
αθλητικής αυτοεκτίμησης στους εφήβους αθλητές. Βοηθά στη διαμόρφωση μιας υγιούς
αντίληψης για τις ικανότητές τους και ενισχύει την αυτοπεποίθηση τους.
Πώς λειτουργεί:
– **Ενίσχυση της προσπάθειας** – Αντί να επικεντρώνεται μόνο στο αποτέλεσμα, η θετική
ανατροφοδότηση αναγνωρίζει την προσπάθεια και τη βελτίωση.
– **Δημιουργία κινήτρων** – Οι αθλητές που λαμβάνουν θετική ανατροφοδότηση τείνουν να
έχουν μεγαλύτερη επιμονή και αφοσίωση.
– **Μείωση του άγχους** – Η υποστήριξη από προπονητές και γονείς μειώνει την πίεση της
απόδοσης και ενισχύει την ψυχική ανθεκτικότητα.
Στρατηγικές θετικής ανατροφοδότησης:
1. **Συγκεκριμένη και ειλικρινής ανατροφοδότηση** – Αντί για γενικές φράσεις όπως
“Μπράβο!”, είναι πιο αποτελεσματικό να λέμε “Έκανες εξαιρετική δουλειά στη διατήρηση
της συγκέντρωσής σου σήμερα!”.
2. **Ενθάρρυνση της αυτοαξιολόγησης** – Οι αθλητές μπορούν να μάθουν να αναγνωρίζουν
οι ίδιοι τις βελτιώσεις τους.
3. **Χρήση θετικών δηλώσεων** – Αντί να εστιάζουμε στα λάθη, μπορούμε να τονίζουμε τι
πήγε καλά και πώς μπορούν να βελτιωθούν.
4. **Δημιουργία υποστηρικτικού περιβάλλοντος** – Η αίσθηση ότι ανήκουν σε μια ομάδα που
τους στηρίζει αυξάνει την αυτοπεποίθηση.
Η *θετική ανατροφοδότηση** έχει σημαντική επίδραση στην ψυχολογία των αθλητών, καθώς
ενισχύει την αυτοπεποίθηση, μειώνει το άγχος και βελτιώνει την αθλητική απόδοση.
Επιπτώσεις στην ψυχολογία των αθλητών:
1. **Αύξηση της αυτοπεποίθησης** – Οι αθλητές που λαμβάνουν θετική ανατροφοδότηση
αισθάνονται πιο σίγουροι για τις ικανότητές τους και είναι πιο πρόθυμοι να δοκιμάσουν
νέες τεχνικές .
2. Η υποστήριξη από προπονητές και συναθλητές βοηθά στη διαχείριση της πίεσης και στη
βελτίωση της ψυχικής ευεξίας
3. *Ενίσχυση της παρακίνησης** – Η αναγνώριση της προσπάθειας και των επιτυχιών
ενθαρρύνει τους αθλητές να συνεχίσουν να βελτιώνονται [
4. **Βελτίωση της συγκέντρωσης** – Οι αθλητές που λαμβάνουν θετική ανατροφοδότηση
τείνουν να έχουν καλύτερη εστίαση και να αποδίδουν πιο αποτελεσματικά 5. **Δημιουργία
ισχυρών κοινωνικών δεσμών** – Η θετική ανατροφοδότηση ενισχύει την αίσθηση του
“ανήκειν” και βελτιώνει τις σχέσεις μεταξύ αθλητών και προπονητών .
Η ανατροφοδότηση επηρεάζει διαφορετικούς τύπους αθλητών με ποικίλους τρόπους,
ανάλογα με το επίπεδο εμπειρίας τους, το άθλημα που ασκούν και την προσωπικότητά
τους.
1. **Αρχάριοι αθλητές**
– Ωφελούνται περισσότερο από **συγκεκριμένη και καθοδηγητική ανατροφοδότηση**,
καθώς τους βοηθά να κατανοήσουν βασικές τεχνικές.
– Η **οπτική ανατροφοδότηση** (π.χ. βίντεο ανάλυση) μπορεί να βελτιώσει την εκμάθηση
δεξιοτήτων
– *Έμπειροι αθλητές**
– Ανταποκρίνονται καλύτερα σε **ανατροφοδότηση που ενισχύει την αυτονομία**, όπως η
αυτοαξιολόγηση και η στρατηγική σκέψη.
– Η **άμεση ανατροφοδότηση** κατά τη διάρκεια της προπόνησης μπορεί να βελτιώσει την
απόδοση σε αγωνιστικά αθλήματα
– Αθλητές ατομικών αθλημάτων**
– Η **εσωτερική ανατροφοδότηση** (δηλαδή η αυτοπαρατήρηση) είναι πιο σημαντική, καθώς
βασίζονται στην προσωπική τους εξέλιξη.
– Η **ανατροφοδότηση πριν και μετά την προσπάθεια** έχει μεγαλύτερη επίδραση στην
απόδοση, όπως δείχνουν μελέτες στην αναρρίχησσης
– Αθλητές ομαδικών αθλημάτων
– Η **κοινωνική ανατροφοδότηση** (από προπονητές και συμπαίκτες) επηρεάζει την
αίσθηση του “ανήκειν” και την ομαδική συνεργασία.
– Η **συνεχής ανατροφοδότηση** κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού βοηθά στη γρήγορη
προσαρμογή σε στρατηγικές
Οι προπονητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν διάφορες τεχνικές ανατροφοδότησης για
να βελτιώσουν την απόδοση και την αυτοπεποίθηση των αθλητών τους. Εδώ είναι μερικές
από τις πιο αποτελεσματικές:
1.*Συγκεκριμένη και άμεση ανατροφοδότηση
Αντί για γενικές φράσεις όπως “Μπράβο!”, είναι πιο χρήσιμο να παρέχουν λεπτομερείς
οδηγίες, όπως “Η τεχνική σου στο σουτ ήταν εξαιρετική, αλλά μπορείς να βελτιώσεις τη
στάση του σώματος για μεγαλύτερη ακρίβεια”
2. **Οπτική ανατροφοδότηση**
Η χρήση βίντεο ανάλυσης βοηθά τους αθλητές να δουν τα λάθη τους και να κατανοήσουν
πώς να τα διορθώσουν
3. **Θετική ενίσχυση**
Η αναγνώριση της προσπάθειας και της προόδου, ακόμα και αν το αποτέλεσμα δεν είναι
τέλειο, ενισχύει την αυτοπεποίθηση των αθλητών
4. **Διαδραστική ανατροφοδότηση**
Ενθάρρυνση των αθλητών να συμμετέχουν στη διαδικασία, να εκφράζουν τις σκέψεις τους
και να αξιολογούν την απόδοσή τους
5. **Προσαρμοσμένη ανατροφοδότηση**
Κάθε αθλητής έχει διαφορετικές ανάγκες. Οι προπονητές πρέπει να προσαρμόζουν την
ανατροφοδότηση ανάλογα με το επίπεδο εμπειρίας και την προσωπικότητα του αθλητή.
Βιβλιογραφια
Dusek, J. & Mclntyre, J. (2003). Self-concept and self-esteem development. In Adams, G
and Berzonsky, M (Eds.) Blackwell handbook of adolescence. Blackwell Publishing:
Oxford
Harter, S. (1990). Self and identity development. In Feldman, S and Elliott, G (Eds.) At the
threshold: the developing adolescent. Harvard University Press: Cambridge
Hirsh, B. & Dubois, D. (1991). Self-esteem in early adolescence: the identification and
prediction of contrasting longitudinal trajectories. Journal of Youth and Adolescence, 2 0,
53-72
Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton University Press:
Princeton, NJ
– **”Psychological Support in Sports and Exercise for Health”** από τους Theodorakis,
Zourbanos και Chatzigeorgiadis. Αυτό το βιβλίο καλύπτει ψυχολογικές στρατηγικές για την
ενίσχυση της αθλητικής απόδοσης και της αυτοεκτίµησης**Google Scholar** είναι µια
εξαιρετική πλατφόρµα για την αναζήτηση ακαδηµαϊκών άρθρων και βιβλίων σχετικά µε
την αθλητική αυτοεκτίµηση
– – **Πτυχιακή εργασία** από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών µε
τίτλο *”Αυτοεκτίµηση και αυτοαντίληψη σε αθλήτριες προεφηβικής και εφηβικής
ηλικίας: Η σηµασία του επιπέδου απόδοσης”*, η οποία εξετάζει τη σχέση µεταξύ
αυτοεκτίµησης και αθλητικής απόδοσης
